Ο Δήμος Ιωαννιτών, εκπροσωπούμενος από τον Αντιδήμαρχο Πολιτισμού, Πολιτιστικών Θεμάτων και Εκδηλώσεων, κ. Μηνά Πασχόπουλο, κατόπιν πρόσκλησης της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, συμμετείχε στην 18η ετήσια συνάντηση του Δικτύου εμπειρογνωμόνων κρατών Ν.Α. Ευρώπης στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, το οποίο τελεί υπό την αιγίδα της UNESCO. Η διοργάνωση πραγματοποιήθηκε στη Βαρσοβία κατά το διάστημα 9-11 Οκτωβρίου 2024, με τη συνεργασία της Έδρας UNESCO για την Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά στη Δημοσία και Παγκόσμια Διακυβέρνηση στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.
Η χώρα μας, η οποία αποτελεί μέλος του Δικτύου, εκπροσωπήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και συγκεκριμένα από στελέχη της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, η οποία αποτελεί την καθ’ ύλην αρμόδια υπηρεσία για την εφαρμογή στην Ελλάδα της διεθνούς Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς (UNESCO, 2003). Θέμα της φετινής διοργάνωσης ήταν η άυλη πολιτιστική κληρονομιά σε αστικά περιβάλλοντα, με έμφαση στη διασύνδεση μεταξύ της εφαρμογής της Σύμβασης του 2003, των δράσεων σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης καθώς και δημόσιων πολιτικών για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς. Τονίζεται δε ότι για πρώτη φορά σε διοργανώσεις υπό την αιγίδα του Δικτύου, τα σημεία επαφής κάθε κράτους-μέλους είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης σε ζητήματα που αφορούν τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των πόλεων.
Στη συνάντηση, στην οποία συμμετείχαν συντονιστές του Δικτύου εμπειρογνωμόνων κρατών ΝΑ Ευρώπης στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, εκπρόσωπος του Γραφείου της UNESCO στη Βενετία, το οποίο συνέδραμε στη διοργάνωση, πιστοποιημένοι εκπαιδευτές της UNESCO σε θέματα άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, εκπρόσωποι του Πανεπιστημίου της Βαρσοβίας καθώς και οι εθνικές αντιπροσωπείες – σημεία επαφής των κρατών-μελών του Δικτύου, παρουσιάστηκαν καλά παραδείγματα δράσεων διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς των πόλεων, όπως έχουν εφαρμοστεί από την τοπική αυτοδιοίκηση, φορείς των τοπικών κοινωνιών και άλλους πολιτιστικούς οργανισμούς (π.χ. μουσεία, ΜΚΟ).
Οι εκπρόσωποι της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, στο πλαίσιο των δημόσιων πολιτικών που εφαρμόζει για τη διαφύλαξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, παρουσίασε από κοινού με τον Αντιδήμαρχο Πολιτισμού του Δήμου Ιωαννιτών τις δράσεις διαφύλαξης και ανάδειξης της παραδοσιακής αργυροχοΐας και αργυροτεχνίας των Ιωαννίνων ως καλού παραδείγματος προβολής μιας ζωντανής τοπικής παράδοσης σε αστικό περιβάλλον. Όπως είναι ήδη γνωστό, το 2023 η γιαννιώτικη αργυροχοΐα – αργυροτεχνία εγγράφηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας. Με αφορμή το σημαντικό αυτό γεγονός για την ιστορία της πόλης των Ιωαννίνων και με τη θερμή υποστήριξη του Δήμου Ιωαννιτών ξεκίνησε ένα ευρύ πλέγμα δράσεων για την ανάδειξη της τέχνης, τη διαφύλαξή της, κυρίως από τις νεότερες γενιές, καθώς και την αξιοποίησή της ως μέσου περαιτέρω ενίσχυσης της τοπικής οικονομίας και της βιώσιμης ανάπτυξης. Στην προσπάθεια αυτή συνδράμουν το Κέντρο Παραδοσιακής Βιοτεχνίας Ιωαννίνων (ΚΕΠΑΒΙ), το Σωματείο Ασημουργών Μεταλλοτεχνιτών Ιωαννίνων «Η Γιαννιώτικη Τέχνη» καθώς και το Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς, υπό την ευθύνη του οποίου λειτουργεί με μεγάλη επιτυχία το Μουσείο Αργυροτεχνίας στο Κάστρο Ιωαννίνων.
Στην ομιλία της, η ελληνική αντιπροσωπεία αναφέρθηκε στη σημασία της γιαννιώτικης αργυροτεχνίας-αργυροχοΐας ως στοιχείου συγκρότησης της ιστορίας και της ταυτότητας της πόλης των Ιωαννίνων, καθώς και στην υποδειγματική συνεργασία μεταξύ της δημόσιας διοίκησης, της τοπικής αυτοδιοίκησης, του ΚΕΠΑΒΙ, του Σωματείου Ασημουργών Μεταλλοτεχνιτών Ιωαννίνων «Η Γιαννιώτικη Τέχνη» και του Πολιτιστικού Ιδρύματος Ομίλου Πειραιώς. Ιδιαίτερη μνεία έγινε στο ένθερμο ενδιαφέρον των αργυροχόων που εξακολουθούν να διατηρούν την τέχνη τους ζωντανή, επιμένοντας στην ανάγκη μετάδοσής της στις νεότερες γενιές. Επιπλέον, έγινε διεξοδική αναφορά στον τρόπο σχεδιασμού και υλοποίησης του «Μήνα Γιαννιώτικης Αργυροτεχνίας», ενός νέου και πολλά υποσχόμενου θεσμού που ξεκίνησε με πρωτοβουλία του Δήμου Ιωαννιτών, βρίσκοντας συμπαραστάτες τόσο τη Διεύθυνση Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού όσο και τους τοπικούς φορείς που προαναφέρθηκαν. Η παρέμβαση της ελληνικής αντιπροσωπείας ολοκληρώθηκε με την αναφορά στις ενέργειες που γίνονται για τη συγκρότηση του κατάλληλου πλαισίου επαγγελματικής κατάρτισης για την τέχνη της αργυροχρυσοχοΐας στην πόλη των Ιωαννίνων, που θα ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες του επαγγέλματος. Η διασφάλιση της μεταλαμπάδευσης της γιαννιώτικης αργυροτεχνίας στις νεότερες γενιές αποτελεί ζήτημα ύψιστης προτεραιότητας, όπως επεσήμανε η ελληνική αντιπροσωπεία.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι η ετήσια συνάντηση των εκπροσώπων των χωρών-μελών του Δικτύου διοργανώνεται από διαφορετικό κράτος κάθε φορά, η ελληνική αντιπροσωπεία κατέθεσε πρόταση, η οποία και έγινε αποδεκτή, για τη διοργάνωση της επόμενης συνάντησης τον Οκτώβριο του 2025 στην πόλη των Ιωαννίνων. Την ευθύνη και τον συντονισμό θα έχουν το Δίκτυο εμπειρογνωμόνων κρατών ΝΑ Ευρώπης στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά, υπό την αιγίδα της UNESCO, και το Γραφείο UNESCO στη Βενετία με την υποστήριξη της Διεύθυνσης Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς και του Δήμου Ιωαννιτών.
Τονίζεται ότι μετά το 2011, είναι η δεύτερη φορά που η Ελλάδα αναλαμβάνει να φιλοξενήσει τη συνάντηση του Δικτύου. Για την πόλη των Ιωαννίνων αποτελεί ιδιαίτερη τιμή, διότι πρόκειται για μια διοργάνωση με ιδιαίτερη σημασία τόσο για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης για τη Διαφύλαξη της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς στα κράτη της ΝΑ Ευρώπης όσο, και ιδιαιτέρως, για την προβολή των στρατηγικών διαφύλαξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς που εφαρμόζει η χώρα μας σε εθνικό επίπεδο.
