Ο ιός του Δυτικού Νείλου είναι ένας ιός που μεταδίδεται κυρίως με τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού και μπορεί να προκαλέσει νόσο στον άνθρωπο και σε ορισμένα ζώα (π.χ. άλογα, πτηνά). Ο ιός ονομάσθηκε έτσι γιατί αναγνωρίσθηκε για πρώτη φορά στην επαρχία του Δυτικού Νείλου στην Ουγκάντα το 1937.
Τρόπος μετάδοσης
- Ο κύριος τρόπος μετάδοσης του ιού του Δυτικού Νείλου γίνεται με το τσίμπημα μολυσμένου κουνουπιού (συνήθως του κοινού κουνουπιού). Η κύρια δεξαμενή του ιού στη φύση είναι τα πτηνά (ορισμένα είδη) και ο ιός έρχεται σε μία περιοχή με μολυσμένα άγρια μεταναστευτικά πτηνά. Στη. Τα κουνούπια μολύνονται όταν τσιμπούν μολυσμένα πτηνά και ακολούθως τα μολυσμένα κουνούπια ιό σε ανθρώπους και σε άλλα ζώα.
- Οι άνθρωποι, που έχουν μολυνθεί, θεωρούνται «αδιέξοδοι ξενιστές», δηλαδή δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια, που θα τους τσιμπήσουν
- Σε πολύ μικρό ποσοστό των περιπτώσεων έχει συμβεί μετάδοση του ιού από μεταμόσχευση οργάνου ή μετάγγιση αίματος, ενώ σπανιότατες περιπτώσεις έχουν αναφερθεί μετάδοσης από τη μητέρα στο έμβρυο (συγγενής λοίμωξη) ή με το μητρικό γάλα.
- Ο ιός δεν μεταδίδεται άμεσα από άτομο σε άτομο μέσω της συνήθους κοινωνικής επαφής ούτε μέσω σεξουαλικής ή άλλης επαφής.
Συμπτώματα
- Το 80% των ατόμων που μολύνονται παραμένουν ασυμπτωματικοί, το 20% εμφανίζουν ήπια νόσο, ενώ λιγότεροι από 1 στους 100 ασθενείς (<1%) εμφανίζουν σοβαρή κλινική νόσο.
- Στην ήπια νόσο εμφανίζονται συμπτώματα όπως πυρετός, πονοκέφαλος, πόνος στα μάτια, γενικευμένη αδυναμία/καταβολή, πόνοι στους μυς και τις αρθρώσεις (εικόνα γριπώδους συνδρομής), ενώ επίσης μπορεί να παρουσιασθούν συμπτώματα από το γαστρεντερικό σύστημα (ναυτία, εμετοί, διάρροιες, ανορεξία, κοιλιακός πόνος), δερματικό εξάνθημα και διόγκωση των λεμφαδένων.
- Στη σοβαρή μορφή της νόσου υπάρχουν εκδηλώσεις από το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκεφαλίτιδα, μηνιγγίτιδα). Τα συμπτώματα της σοβαρής μορφής μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, δυσκαμψία αυχένα, διαταραχές επιπέδου συνείδησης και συμπεριφοράς (απάθεια, λήθαργο, αποπροσανατολισμό, νοητική σύγχυση, κώμα), αστάθεια, διαταραχές βάδισης και κινητικότητας, σπασμούς, παραλύσεις νεύρων, σοβαρή μυϊκή αδυναμία, προβλήματα στην όραση.
- Οι τοπικές δερματικές αντιδράσεις στο σημείο τσιμπήματος του κουνουπιού δεν σημαίνουν ότι το κουνούπι ήταν μολυσμένο από τον ιό.
- Σοβαρή νόσος μπορεί να εμφανίσουν άτομα κάθε ηλικίας, ωστόσο άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν σοβαρά, καθώς και άτομα με ανοσοκαταστολή και χρόνια υποκείμενα νοσήματα.
Πώς μπορώ να προστατευθώ από τα τσιμπήματα των κουνουπιών
- Φοράτε κατάλληλα ρούχα που καλύπτουν όσο μεγαλύτερη επιφάνεια του σώματος γίνεται (μακριά μανίκια και παντελόνια), όταν αυτό είναι ανεκτό.
- Χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά σώματος στο ακάλυπτο δέρμα και επάνω από τα ρούχα. Τα εντομοαπωθητικά θα πρέπει να περιέχουν δραστικές ουσίες με αποδεδειγμένη αποτελεσματικότητα, όπως π.χ.:
DEET (N,N – διεθυλοτολουαμίδη)
Iκαριδίνη (icaridin)
IR 3535
Citriodiol ή Eucalyptus citriodora oil, hydrated, cyclized (ec oil (h/c))
- Kάνετε συχνά λουτρά καθαριότητας για την απομάκρυνση του ιδρώτα (ο ιδρώτας προσελκύει τα κουνούπια).
- Τοποθετείστε και χρησιμοποιείτε αντικουνουπικά πλέγματα (σήτες) σε παράθυρα, μπαλκονόπορτες, φεγγίτες, αεραγωγούς τζακιού ή άλλα ανοίγματα του σπιτιού. Ελέγχετε τακτικά και επιδιορθώνετε τις σήτες.
- Χρησιμοποιείτε κουνουπιέρα, ιδίως σε περιοχές με πολλά κουνούπια ή όταν δεν μπορείτε να χρησιμοποιήσετε άλλα προστατευτικά μέσα, π.χ. σε μικρά βρέφη (βάζετε κουνουπιέρα στις κούνιες και στα καρότσια τους). Σιγουρευτείτε ότι δεν έχουν εγκλωβιστεί κουνούπια στην κουνουπιέρα.
- Χρησιμοποιείτε εντομοκτόνα/ εντομοαπωθητικά χώρου όπως π.χ. ηλεκτροθερμαινόμενες ταμπλέτες ή υγρά (στην πρίζα), «φιδάκια», αεροζόλ κλπ. Ακολουθείτε πάντα αυστηρά τις οδηγίες χρήσης των προϊόντων.
- Χρησιμοποιείτε ανεμιστήρες ή κλιματιστικά. Ο (δροσερός) αέρας μειώνει τη δραστηριότητα των κουνουπιών και δυσχεραίνει την προσέγγισή τους.
- Ποτίζετε -κατά προτίμηση- τις πρωινές ώρες, για να μειώσετε την έκθεσή σας στα κουνούπια κατά τη διάρκεια του ποτίσματος.
- Κουρεύετε τακτικά το γρασίδι, τους θάμνους και τις φυλλωσιές (σημεία που βρίσκουν καταφύγιο τα ενήλικα κουνούπια).
- Τα κουνούπια αφήνουν τα αυγά τους σε στάσιμα νερά (ακόμα και σε μικρές συλλογές νερού). Μην δημιουργείτε και μην αφήνετε στάσιμα νερά, μέσα και έξω από το σπίτι σας, σε μπαλκόνια, βεράντες, ταράτσες, κήπους, αυλές, πυλωτές, χωράφια, οικόπεδα.
- Μην αφήνετε να συσσωρεύονται λύματα ή νερά αποχέτευσης.
- Καθαρίζετε τις υδρορροές, τα φρεάτια και τα λούκια από φύλλα και σκουπίδια.
- Απομακρύνετε τα στάσιμα νερά από βαρέλια, κουβάδες, κάδους, λεκάνες, καρότσια, βάρκες, εγκαταλελειμμένες πισίνες, σιντριβάνια, δεξαμενές, διακοσμητικές λιμνούλες, υπόγεια, θεμέλια οικοδομών, δεξαμενές κ.α.
- Αναποδογυρίστε όλα τα αντικείμενα, δοχεία και περιέκτες, που μαζεύουν νερό
- Αδειάζετε/ ανανεώνετε συχνά το νερό και καθαρίζετε σχολαστικά, τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα ποτίστρες ζώων, στέρνες, πιατάκια γλαστρών κ.α.)
